Kernpunten

• Doel: Verslaglegging van de geschiedenis van trouwe Joden in ballingschap en laten zien dat God de macht heeft over hemel en aarde, dat Hij de leiding heeft over de krachten van de natuur, het lot van de volken en de zorg voor zijn volk.
• Schrijver: Daniël
• Geschreven voor: De andere ballingen in Babylon en Gods volk overal ter wereld
• Datering: Omstreeks 535 v.Chr. over gebeurtenissen van circa 605-535 v.Chr.
• Achtergrond: Daniël was in 605 v.Chr. door Nebukadnessar gevangengenomen en naar Babel gedeporteerd. Daar had hij gedurende 60 jaar een functie in het landsbestuur onder de regeringen van Nebukadnessar, Belsassar, Darius en Cyrus.
• Sleutelvers: Hij maakt ondoorgrondelijke en geheime dingen bekend. Hij ziet alle in het duister verborgen zaken, want Hij Zelf is het licht (2:22).
• Hoofdpersonen: Daniël, Nebukadnessar, Sadrach, Mesach, Abednego, Belsassar, Darius
• Belangrijke plaatsen: Nebukadnessars paleis, de brandende oven, Belsassars feestmaal, de leeuwenkuil
• Bijzondere kenmerken: Daniëls visioenen van de eindtijd (hoofdstuk 8-12) werpen een licht op Gods plannen voor de eeuwen; ze bevatten ook een directe voorspelling van de Messias

Daniël in vogelvlucht
Een aardbeving doet ons veilige huis op zijn fundamenten schudden; een tornado blaast alle met moeite verzamelde eigendommen weg; de kogel van een moordenaar verandert de geschiedenis van het land; een dronken automobilist maakt een onschuldig slachtoffer of een scheiding rukt een gezin uiteen.

Internationale en persoonlijke tragedies laten onze wereld lijken op een verschrikkelijke plaats, waar het kwaad overvloedig aanwezig is en niet meer te beheersen lijkt. De opeenvolging van bombardementen, machtsovernames, moorden en natuurrampen kunnen ons doen denken dat God afwezig is of niet machtig genoeg. ‘Waar is God?’ schreeuwen we, overspoeld door verdriet en wanhoop.

Vijfentwintig eeuwen geleden had Daniël ook kunnen wanhopen. Hij en duizenden landgenoten waren – nadat Juda was overwonnen – naar een vreemd land gedeporteerd. Daniël werd geconfronteerd met een egocentrische despoot en omringd door afgodendienaars.

Maar in plaats van toe of op te geven, hield deze moedige jonge man vast aan zijn geloof in zijn God. Daniël wist dat God onder alle omstandigheden almachtig was en dat Hij werkte aan zijn plan voor volken en individuele mensen.

Het boek Daniël draait om deze diepe waarheid: de almacht van God.

Na een kort verslag over Nebukadnessars beleg van en overwinning op
Jeruzalem gaat het verhaal al vrij vlug door met Daniël en zijn drie vrienden: Chananja, Misaël en Azarja (Sadrach, Mesach en Abednego). Deze mannen bekleedden vooraanstaande posities in het Babylonische bestuur. Vooral Daniël had zo’n positie omdat hij in staat bleek de dromen van de koning uit te leggen, die Gods plan ontvouwden (hoofdstuk 2 en 4).

Tussen de dromen ingeklemd staat het fascinerende verslag van Daniëls drie vrienden in de brandende oven (hoofdstuk 3). Omdat zij weigerden te buigen voor een gouden beeld, werden zij veroordeeld tot de dood in het vuur. Maar God kwam tussenbeide en spaarde hun leven.

Na Nebukadnessar regeerde Belsassar over Babylon en hoofdstuk 5 vertelt van zijn confrontatie met Gods boodschap, geschreven op een muur. Daniël, die geroepen werd om de boodschap uit te leggen, voorspelde dat Babylon in handen zou vallen van de Meden en Perzen.

Deze voorspelling werd nog diezelfde nacht bewaarheid en de Meder Darius veroverde het Babylonische koninkrijk.

Daniël werd één van Darius’ meest vertrouwde adviseurs. Zijn vooraanstaande positie zette kwaad bloed bij andere dienaren, zodat die een complot smeedden om hem te doden. Zij hadden de koning overgehaald gebed te verbieden. Hoewel de wet het verbood, ging Daniël door met bidden tot zijn Almachtige God. Daarom werd hij veroordeeld tot de dood in een kuil vol hongerige leeuwen. Ook hier kwam God tussenbeide en redde hem door de muilen van de leeuwen te sluiten (hoofdstuk 6).

Het boek eindigt met een serie visioenen, die Daniël kreeg gedurende de regering van Belsassar (hoofdstuk 7, 8), Darius (hoofdstuk 9) en Cyrus (hoofdstuk 10-12). In deze dromen worden op dramatische wijze Gods toekomstplannen ontvouwd, beginnend bij Babylon en eindigend in het einde van alle tijden. Zij geven een vooruitblik op Gods verlossing en worden wel de sleutel tot alle bijbelse profetieën genoemd. God is oppermachtig. Hij had de leiding in Babylon en door de geschiedenis heen heeft Hij altijd het lot van mensen bepaald.

Ook nu is Hij hier! Ondanks sombere nieuwsberichten of persoonlijke problemen kunnen we erop vertrouwen dat God alles in handen heeft. Als je Daniël leest, zie God dan aan het werk en vind je zekerheid in zijn almacht.

Met toestemming overgenomen van Royal Jongbloed uit Het Boek © 2008 Biblica. All rights reserved.